بابک : پدر کوچک ، جد اردشير ، پسر ساسان 
باپوک : کولاک ، نامي کردي 
باربد : پرده دار ، موسيقي دان و نوازنده دربار خسرو پرويز 
بارمان : لايق - نام سردار افراسياب 
بامداد : پگاه ، سپيده دم - نام پدر مزدک 
بامشاد : کسي که در سحرگاهان شاد است - نوازنده مشهور دربار ساسانيان 
بانو : خانم ، ملکه ، لقب آناهيتا الهه نگهبان آب 
بختيار : خوشبخت ، خوش اقبال - استاد رودکي در موسيقي 
برانوش : مهندس رومي که پل شوشتر را در زمان شاپور ساساني 
برديا : پسر کورش و برادر کمبوجيه 
برزو : بلند قامت - پسر سهراب و نوه رستم دستان 
برزويه : طبيب مشهور انوشيروان و مترجم کليله ودمنه از هندي به پهلوي 
برزين : بلند و تنومند - ازپهلوانان ايران - نام پسر گرشاسب 
برمک : از وزيران ساساني - نام اجداد و نگهبانان آتشکده بلخ 
بزرگمهر : خورشيد بزرگ - نام وزير دانشمند انوشروان ساساني 
بنفشه : گلي رنگارنگ و زينتي با عمر نسبتا طولاني 
بوژان : رشد کرده - نامي کردي
بويان : خوشبو - مامي کردي 
بهار : شکوفه و گل - سه ماه اول سال شمسي 
بهارک : بهار کوچولو 
بهاره : بهاري 
بهتاش : خوب ومانند 
بهداد : نيک آفريده شده 
بهرام : پيروز ، ايزد پيروزي درآئين زردشت ، لقب برخي از پادشاهان ساساني 
بهديس : خوش رنگ ، خوشگل 
بهرخ : زيبا چهره ، قشنگ 
بهرنگ : خوش رنگ 
بهروز : خوشبخت ، نيکبخت 
بهزاد : نيک نژاد - مينياتوريست مشهور صفويان - نام اسب سياوش 
بهشاد : خوشحال وشاد 
بهمن : نيک انديش - برف انبوه که از کوه فرو ريزد - جانشين اسفنديار 
بهناز : خوش ناز‌، باناز ، طناز 
بهنام : نيک نام 
بهنود : سلامت ، عافيت 
بهنوش : کسي که نيک مينوشد 
بيتا : بي همتا ، بي مانند 
بيژن : ترانه خوان ، جنگجو - پسر گيو و دلداده منيژه
پارسا : پاکدامن ، زاهد 
پاکان : پاکها - نامي کردي 
پاکتن : نيکو چهر پاکيزه تن 
پاکدخت : دختر پاک 
پانته آ : همسر آرتاداس که مادها او را به کورش هديه کردند امانپذيرفت 
پدرام : آراسته ، نيکو ، شاد 
پرتو : روشن ، تابش 
پرشنگ : تابش ، آتشپاره 
پرتو : روشن ، تابش ، فروغ 
پرستو : پرنده مهاجر 
پرويز : پيروز - لقب خسرو دوم ، پادشاه ساساني 
پرديس : بهشت ، باغ و بستان 
پرهام : ازاشخاص بسيار ثروتمند در زمان بهرام گور 
پژمان : افسرده ، غمگين 
پژوا : بيم و هراس 
پرنيا : پارچه حرير 
پشنگ : ميله آهني - نام پدرافراسياب 
پروانه : حشره اي زيبا که خود را به شعله مي زند 
پروين : ثريا ، ستارگان کوچک نزديک به هم 
پري : فرشته ، جن ، همزاد 
پريچهر : زيبا روي - نام زن جمشيد شاه 
پريدخت : دختر پري ، همسر سام نريمان و مادر زال 
پريسا : همچون پري 
پرناز: پري ناز دار 
پريوش : پري روي ، فرشته روي 
پريا : کبوتر بال شکسته اي که به دنبال آشيانه مي گردد. 
پوپک : هدهد 
پوران : جانشين ، يادگار 
پوراندخت : نام دختر خسروپرويز 
پوريا : پهلوان محمد خوارزمي ملقب به پورياي ولي 
پولاد : آهن سخت و کوبيده ، نام پهلوان ايراني زمان کيقباد 
پويا : رونده و دونده - نامي کردي 
پونه : گياهي خوش عطر و بو که در کنار جويها مي رويد. 
پيام : الهام ، وحي ، پيغام 
پيروز: کامياب ، فاتح ، نام چند نفر از پادشاهان ساساني 
پيمان : عهد ، قول وقرار - عنوان اسامي مردان در فارسي دري 
تابان : تابنده ، منور 
تاباندخت : دختر تابناک 
تاجي : تاجدار ، نام و عنواني در فارسي دري 
تارا : ستاره 
تاويار : آتشبان - نامي کردي 
ترانه : زيبا و صاحب جمال ، سرود ، نغمه 
تناز : نازنين ، با ناز و کرشمه - نامي کردي 
توران : نام دختر خسروپرويز - سرزمين تور 
توراندخت : دختري از توران 
تورج : دلاور ، يکي از سه پسر فريدون شاه 
تورتک : خروس صحرايي ، قرقاول 
توفان : باد سخت 
توژال : برف اندک - نامي کردي 
تير داد : داده تير ، اشک دوم پادشاه اشکاني 
تينا : گل ، نامي کردي 
تينو : تشنه ، نامي کردي 
جابان : سردار ايراني يزدگرد 
جامين : اسم يکي از قهرمانان ايران زمين ، نامي کردي






جاويد : پايدار ، هميشگي 




جريره :‌ نام دختر پيران ويسه که همسر سياوش شد. 

جمشيد : پسر طهمورث چهارمين پادشاه پيشدادي 
جوان : برنا ، دلير ، شاداب 
جويا : جوينده - پهلوان مازندراني بود که بدست رستم کشته شد. 
جهان : دنيا ، عالم ، گيتي ، کيهان 
جهانبخت : شانس و اقبال جهان 
جهانبخش : بخشنده جهان 
جهاندار : نگهبان جهان 
جهانگير : فاتح جهان - نام پسر رستم 
جهان بانو : بانوي جهان ، ملکه جهان 
جهاندخت : دختر گيتي 
جهان ناز : مايه فخر عالم 
جيران : آهو ، نامي ترکي 
چابک : زرنگ ، چالاک 
چالاک : سريع و زبردست 
چاوش : پيشرو و پيش قراول کاروان 
چترا : دوازدهمين پادشاه سلسله ماد 
چوبين : کنيه و لقب بهرام چوبين سردار انوشيروان 
چهرزاد : نام دختر بهمن است که سي سال پادشاهي کرد 
خاوردخت : دختر مشرق زمين 
خداداد : خدا داده 
خدايار : دوست خدا - فرمانرواي بخارا بوده است 
خرم : شاد و خندان - پهلوان خرم از عهد شاه شجاع است 
خرمدخت : دختر شاد و خندان 
خسرو : مشهور ، نيک نام - لقب چند تن از پادشاهان ساساني 
خشايار : قهرمان ، نيرومند - نام پسر داريوش کبير هخامنشي 
خورشيد : درخشنده آفتاب - معشوقه جمشيد درداستان جمشيد و خورشيد 
دادمهر : زاده آتش ، نام استاندار پارسي طبرستان 
دارا : مالدار، ثروتمند ، از نامهاي خداوند 
داراب : نام پسر بهمن پادشاه کياني 
داريا : دارنده ، ازنامهايي که در اوستا آمده است 
داريوش : نگهبان نيکي - فرزند ويشتاسب از شاهان بزرگ هخامنشي 
دانوش : از اسمهائي که در کتاب وامق و عذرا آمده است 
داور‌:‌ حاکم عادل ، قاضي 
دايان : ماما ، نامي کردي 
دريا : بحر ، نام فرزند علاالدين عماد شاه 
دل آرا : محبوب و معشوق 
دل آويز : دلچسب ، دلکش ، آويزه دل 
دلارام : مايه آرامش دل / معشوقه بهرام گور 
دل انگيز : گوارا ، مطلوب 
دلبر : برنده دل ، يار و معشوق 
دلبند : عزيز و گرامي 
دلربا : رباينده دل ، محبوب 
دلشاد : شادمان و خوشحال 
دلکش : جذب کننده دل ، دلربا ، دلپذير 
دلناز : آنکه قلب و دلش ناز است 
دلنواز : مهربان ، مشفق 
دورشاسب : نام جد پنجم گرشاسب ، دور از اسب پادشاه 
دنيا : عالم و گيتي 
ديااکو: اولين پادشاه مادها در قرن هفتم پيش از ميلاد 
ديانوش : دزد دريائي در داستان وامق و عذرا 
ديبا : پارجه ابريشمي رنگي ، روي زيبا 
ديبا دخت : دختر زيبا ، دختري همچون پرنيان 
رابو : نام گلي بهاري - نامي کردي است 
رابين : مشاور ، متعمد - نامي کردي است 
رادبانو : بانوي بخشنده و جوانمرد 
رادمان ( رادمن ) : نام سپهسالار خسرو پرويز ساساني 
رازبان : راز دار - عنوان مردان بزرگ در پارسي دري 
راژانه : رازيانه - نامي کردي براي دختران 
راسا : هموارو صاف - نامي کردي 
رامتين : آرامش تن - موسيقي دان عهد ساسانيان 
رامش : فراغت ، آسودگي ، راحتي ، نام هيربد زردشتي 
رامشگر : خواننده و نوازنده ، خنياگر 
رامونا : نگهبان عاقل 
راميار : چوپان و گوسفند چران 
راميلا : خداي بزرگ ، نامي آشوري است 
رامين : معشوقه ويس ، نام يکي از سرداران ايران 
راويار : شکارچي - نامي کردي 
رژينا : مانند روز - نامي کردي 
رخپاک : داراي چهره پاک 
رخسار : چهره ، سيما 
رخشانه : منسوب به رخش 
رخشنده : تابان ، کنايه از خورشيد است 
رزميار : رزمنده ، مبارز 
رستم : تنومند و قوي اندام ، جهان پهلوان ايراني و قهرمان بزرگ شاهنامه 
رکسانا : نوراني ، روشن 
روبينا : ياقوت سرخ 
رودابه : فرزند تابان ، زن پسرزا ، نام قلعه اي در غرب ايران 
روزبه : خوشبخت : بهروز، از موبدان بهرام گور ساساني 
روشنک : مشعل دار ، همچنين نام دارويي گياهي است 
روناک : روشن 
رهام : نام پسر گودرز 
رهي : راهي شده ، روان ، مسافر 
ريبار : رهگذر ، نامي کردي 
راسپينا : پائيز ، لغت زند و پازند 
زادبخت : خوشبخت ، خوش اقبال 
زاد به : بهزاد ، نيک زاده شده 
زاد چهر : داراي نژاد پاک و اصيل 
زاد فر : زاده روشني 
زال : فرزند سپيد موي سام نريمان و پدر رستم قهرمان ملي ايرانيان 
زادماسب : برادر شاپور ساساني ، نام يکي از قضات ساساني 
زاوا : داماد ، نامي کردي 
زردشت : صاحب شتر زرد و زرين ، پيامبر ايران باستان 
زرنگار : طلا کوب ، زرين 
زري : طلائي ، زربفت 
زرين : طلائي رنگ ، منصوب به زر 
زرينه : آنچه منسوب به زر است 
زمانه : روزگار ، دهر 
زونا : گياهي با گل کبود رنگ ، نامي کردي






زيبا : خوشگل ، قشنگ ، خوب ونيکو 




زيبار : قبيله اي از کردها ، نامي کردي 

زيما : زمين ، لغت اوستائي 
زينو : زنده ، پابرجا - نامي کردي 
ژاله : شبنم ، قطره 
ژالان : گلهاي داراي قطره و شبنم - نامي کردي 
ژيار : زندگي ، زندگي شهري - نامي کردي 
ژينا : زندگي و حيات - نامي کردي 
ژيوار : زندگي 
سارا : صحرا ، کوه و دشت - نامي کردي 
سارک : سار کوچک ، پرنده اي سياه رنگ وبزرگتر از گنجشک 
سارنگ : نام سازي شبيه به کمانچه 
ساره : بامداد ، فردا - نامي کردي 
ساسان : سوال کننده ، رئيس معبد آناهيد استخر که خاندان ساسانيان به او منسوبند 
ساغر : پياله شرابخوري ، جام 
سام : سيه چرده - جهان پهلوان ايراني وجد رستم 
سامان : ترتيب ، نظام ، زندگي 
سانا : سهل و آسان 
ساناز : کمياب ، نادر، نام گلي است 
سانيار : حامي و يار و پشتيبان - نامي کردي 
ساويز : خوش اخلاق ، مهربان - نامي کردي 
ساهي : آسمان صاف - نامي کردي 
ساينا : خانداني از موبدان زردشتي ، سيمرغ 
سايه : منطقه تاريک پشت هر جسم ، حمايت 
سپنتا : مقدس ، محترپ 
سپند : اسفند 
سپهر : آسمان ، نام فرزند کيخسرو 
سپهرداد : بخشيده اسمان - داماد داريوش هخامنشي 
سپيدار : درخت سفيد 
سپيد بانو : بانوي سفيد و درخشان 
سپيده : سحرگاه ، سپيدي چشم 
ستاره : کرات آسماني که در شب مي درخشند 
ستي : دختر ، سيتا 
سرافراز : سربلند ، متکبر 
سرور : رئيس ، پيشوا 
سروش : شنيدن و فرمانبرداري - فرشته مظهر اطاعت 
سرور : شادماني ، خوشحالي 
سوبا : شناگر ، فردا 
سوبار : اسب سوار - لغت زند و پازند 
سنبله : يک خوشه گندم 
سودابه : دختر زا - سود ده 
سوري : سرخ رو ، نام دختر اردوان پنجم 
سورن : خانواده اي در دوره اشکانيان که قدرتمند بودند 
سورنا : سردار دلير و خردمند پارتي 
سوزان : سوزنده ، ملتهب 
سوزه : سبزه ، نامي کردي 
سوسن : گلي به رنگهاي سفيد، کبود ، زرد و حنايي 
سومار : نام قبيله اي از کردها 
سولان : نام گلي است ، نامي کردي 
سولماز : زني که پيرو پژمرده نمي شود 
سوگند : شاهد گرفتن خدا يا بزرگي را گويند 
سهراب : سرخ روي ، نام پسر رستم که در جنگ با رستم فرمانده سپاه تورانيان بود 
سهره : پرنده اي خوش آواز، با پرهاي سبز و زرد 
سهند : کوه آتشفشان قديمي در آذربايجان 
سيامک : مجرد - نام پسر کيومرث 
سياوش : دارنده اسب سياه ، فرزند کيکاووس که ناجوانمردانه و بي گناه به قتل رسيد 
سيبوبه ‌: مانند سيب ، دانشمند شهير ايراني ، منصف الکتاب 
سيما : چهره ، رخ 
سيمدخت : دختر نقره اي و سفيد 
سينا : مرد دانشمند ، نام پدر شيخ ابوعلي سينا 
سيمين : نقره اي ، سفيد ، روشن 
سيمين دخت : دختر نقره اي و سفيد 
شاپرک : پروانه 
شادي : شادماني ، خوشحالي ، شور شادان : شادمان 
شادمهر : مهربان ، با محبت 
شاران : گردنبند درست شده از بادام - نامي کردي 
شاهپور : پسر شاه ، شاهزاده - نام چند تن از شاهان ساساني 
شاهدخت : دختر شاه ، شاهزاده خانم 
شاهرخ : شاه منظر ، کسي که رخساري همچون شاه دارد 
شاهين : پرنده اي شکاري 
شاهيندخت : دخت شاهين 
شايسته : سزاوار ، لايق 
شباهنگ : بلبل ، ستاره کاروان کش 
شب بو : نام گلي است که شب هنگام باز مي شود 
شبديز: سيه فام ، سيه چرده ، نام اسب خسروپرويز 
شبنم : رطوبتي که شب هنگام روي گلها مي نشيند 
شراره : گرماي سوزان ، عشق فراوان ، نامي کردي 
شرمين : شرمسار ، خجل 
شروين : يکي از سرداران معاصر شاپورذوالاکتاف ساساني 
شکوفه : گل درختان ميوه دار ، شکفته 
شکفته : خندان ، بشاش 
شمشاد : درختي زينتي و تقريبا هميشه سبزکه دستمايه بسياري از شاعران است 
شمين : خوشبو، خوش عطر 
شوان : شبان ، چوپان - نامي کردي 
شميلا : از نامهاي ارمني ايراني به معني بانوي بزرگوار 
شورانگيز : فتنه انگيز ،‌ ايجاد کننده شور و شوق 
شوري : خوش قيافه ، قد بلند- نامي کردي 
شهاب : شعله آتش ، سنگ آسماني ، ستاره دنباله دار 
شهبار : درخورشاه ، لايق شاه 
شهباز : باز سفيد رنگ ، شاه باز 
شهبال : پر بزرگ پرندگان 
شهپر: پرشاهانه 
شهداد : داده و بخشيده شاه 
شهرآرا: آنکه به زيبايي مايه آرايش شهراست ، آرايش دهنده شهر 
شهرام : رام و مطيع شاه 
شهربانو : بانوي شهر ، ملکه
شهرزاد : شهرزاده ، بومي - نقال قصه هاي هزار و يک شب 
شهرناز : خواهر جمشيد و همسر ضحاک ماردوش 
شهرنوش : شيريني شهر 
شهره : مشهور و نامي 
شهريار : پادشاه ، يارشهر ، نام پسر برزوپسر سهراب 
شهرزاد : شاهزاده ، فرزند شاه 
شهلا : زن سيه چشم 
شهنواز : نوازش شده شاه 
شهين : منسوب به شاه 
شيبا : نسيم شبانه - نامي کردي 
شيدا : آشفته و عاشق 
شيده : ‌خورشيد ، درخشان 
شيردل : پهلوان و دلاور 
شيرزاد : شير بچه ، همچون شير 
شيرنگ : به رنگ شير ، مانند شير 
شيرو : پهلوان معاصر با گشتاسب ، نام سردار فريدون 
شيرين دخت : دختر شيرين 
شيما : دخترانه ، نامي کردي 
شينا : قدرتمند ، توانا - نامي کردي 
شيرين : مطبوع و گوارا ، معشوقه خسرو پرويز 
شيوا : شيرين بيان ، خوش زبان ، ايزد بزرگ هنديان باستان
طوس : فرزند نوذر پهلوان ايراني شاهنامه 
طوطي : پرنده سبز رنگ و سخنگوست و نام برخي زنان در فارسي دري است . 
طهماسب : داراي اسب قوي - نام پسر منوچهر 
طهمورث : روباه تيزرو و قوي ، پادشاه پيشداديان و پدر جمشيد 
غوغا : آشوب ، هياهو 
غنچه : گل نشکفته ، کنايه از دهان معشوق 
فتانه : از نامهاي کردي براي دختران 
فدا : قرباني ، نامي کردي 
فراز : بلندي و شکوه 
فرامرز : شکوه مرزداري - نام پسر رستم دستان 
فرانک : سياه گوش ، نام مادر فريدون ، نام همسر بهرام گور ساساني 
فراهان : محل شکوه و جلال 
فربد : مناعت ، بزرگي 
فربغ : شکوه خداوند 
فرجاد : دانشمند و فاضل 
فرخ : تابان و زيبا - نام يکي از اميران سيستان در عهد سلجوقيان 
فرخ پي : نيک پي و نيک قدم 
فرخ داد : مبارک آفريده شده 
فرخ رو : داراي صورت زيبا 
فرخ زاد : مبارک زاد ، خجسته زاد ، رستم فرخزاد سردار معروف ساسانيان است 
فرخ لقا : دراي چهره زيبا ، خوشگل 
فرخ مهر : زيبا چون خورشيد 
فرداد : داده شکوه وزيبائي 
فرديس : بهشت ، بوستان 
فرين : يگانه ، شکوه دين ، مخفف فروردين ماه اول بهار 
فرزاد : زاده فرو شکوه 
فرزام : شايسته و لايق - نامي کردي 
فرزان : عاقل ، حکيم ، دانشمند 
فرزانه : دانشمند ، عاقل و عالم 
فرزين : عالم ، وزير دربار 
فرشاد : شا دمان ، مسرور ، خوشحال 
فرشته : فرستاده الهي و آسماني 
فرشيد : درخشانتر ، نام برادر پيران ويسه 
فرمان : دستور ، حکم 
فرناز : داري ناز فراوان 
فرنگيس ( فري گيس ) : نام دختر افراسياب و همسر دوم سياوش 
فرنود : دليل و برهان 
فرنوش : شکوه ، نام پادشاه باستاني ماد 
فرنيا : نامي براي پسران 
فروتن : افتاده حال ، متواضع 
فرود : پائين - نام پسر سياوش ، نام پسر کيخسرو نام پسر خسرو پرويزو شيرين 
فروز : روشنائي ، روشني 
فروزان : تابان ، درخشان 
فروزش : روشني ، تابناک 
فروزنده : درخشان ، درخشنده 
فروغ : روشنائي ، تابش 
فرهاد : عاشق افسانه اي شيرين 
فرهنگ : شکوه ، ادب ، تربيت 
فرهود : صداقت و راستي در دين 
فربار : همراه خوب و شايسته 
فريبا : زيبا و فريبنده 
فريد : بي همتا، نامي کردي 
فريدخت : دختر بي همت 
فريدون : داراي شکوهي اينچنين ، پادشاه پيشداري که بر ضحاک ماردوش غلبه کرد 
فريمان : فر و شکوه ايمان 
فريناز : عشوه گر ، پريناز 
فرينوش : شکوه شيرين 
فريوش : زنگ ، همان پريوش هم هست 
فيروز : پيروز و مظفر 
فيروزه : سنگي گرانبها با رنگ فيروزه اي 
قابوس : معرب کاووس است 
قباد : سرور گرامي ، شاه محبوب ، پدر کيکاوس از پادشاهان کياني 
قدسي : بهشتي ، روحاني 
کابان : کدبانو ، نامي کردي براي دختران 
کابوک : کبوتر ، نامي کردي براي دختران 
کارا : فعال و کوشا 
کارو : از نامهاي ارمني ايراني به معني نويد دهنده 
کاراکو : نام يکي از سرداران ماد 
کامبخت : کسي که بخت به کام اوست 
کامبخش : آرزو دهنده ، مراد بخش 
کامبيز : صورت فرانسوي (( کمبوجيه )) پسر کورش است 
کامجو : کامجوينده 
کامدين : يکي از دانايان دين زردشت 
کامران : سعادتمند و خوشبخت 
کامراوا : به مقصود و مراد رسيدن 
کامک : آرزو و خواهش کوچک 
کامنوش : کامروا ، خوشبخت 
کاميار : کامروا و پيروز 
کانيار : معدن شانس ، نامي کردي 
کاووس : پادشاه توانا - از پادشاهان کياني و پسر کيقباد 
کاوه : آهنگر معروف ايران باستان که عليه ضحاک قيام کرد 
کتايون : جهان بانو ، دختر قيصر روم و مادر اسفنديار 
کرشمه : ناز و غمزه 
کسري : معرب خسرو است 
کلاله : موي پيچيده ، دختري با موهاي مجعد 
کمبوجيه : نام پسر کورش کمبوجيه است 
کوشا : کوشنده ، ساعي 
کهبد : خداوند کوه ، عابد 
کهرام : رام شده کوه نام برادر و سردار افراسياب 
کهزاد : زاده کوه ، کسي که در کوه زائيده شده است 
کيارش : شهريار بزرگ 
کيان : پادشاه ، اميران 
کيانا : فرستاده ، نامي کردي 
کيانچهر : داراي چهره پادشاهان 
کياندخت : شاهدخت ، دختر شاه 
کيانوش : بسيار شيرين ، نام يکي از دو برادر فريدون در شاهنامه 
کياوش : بزرگوار - نام پدر کيقباد 
کيخسرو : پادشاه نيکنام ، نام پسر سياوش و سومين پادشاه کيانيان 
کيقباد : پادشاه محبوب - پدر کيکاوس و سر سلسله کيانيان 
کيکاووس : سياه چرده ، سبزه ، نام پسر کيقباد و پدر کياوش 
کيوان : سياره زحل و دومين سياره منظومه شمسي پس از مشتري است . 
کيوان دخت : دختر سياره کيوان 
کيومرث : نخستين انسان ، و به گفته شاهنامه نخستين پادشاه 
کيهان : جهان و گيتي 
کياندخت : دختر گيتي 
کيهانه : جهان کوچک 
گرد آفريد : پهلوان زاده شده 
گردان : پهلوانان ، يلان 
گرشا : به ر وايت شاهنامه همان کيومرث اولين پادشاه است 
گرشاسب : صاحب اسب لاغر ، پهلوان ايراني و جد رستم 
گرشين : شعله آبي ، نامي کردي براي دختران 
گرگين : منسوب به گرگ ، پسر ميلاد از پهلوانان زمان کيخسرو 
گزل : زيبا ، نامي ترکمني است 
گشتاسب : صاحب اسب رمنده ، پدر داريوش هخامنشي 
گشسب : دارنده اسب نر 
گشسب بانو : دختر رستم و زن گيو 
گل : گياهان رنگي کوچک که دستمايه شاعرانند 
گل آذين : حالت قرار گرفتن گلها روي شاخه ها 
گل آرا‌ :‌ آراينده گل 
گلاره : تخم چشم ، نامي کردي 
گل افروز : فروزنده گل 
گلاله : دسته گل 
گل اندام : آنکه اندامش مانند گل است 
گلاويز : گياهي براي زينت گل 
گلباد : داري بوي گل 
گلبار : پرگل ، گل افشان 
گلبام : گلبانگ 
گلبان : نگهدارنده گل 
گلبانو : بانوي چون گل 
گلبرگ : هر يک از برگهاي يک گل ، مثل برگ گل 
گلبو : معطر ، خوشبو 
گلبهار : مثل گل بهاري 
گلبيز : گل افشان 
گلپاره : تکه گل ، پاره اي از گل 
گلپر : برگ گل ، پر گل 
گلپري : پري همچون گل 
گلپوش : پرازگل ، پوشيده از گل 
گل پونه : کسي که چهره اش به لطافت گل است 
گلچين : باغبان ، عاشق گل ، کسي که گل مي چيند . 
گلدخت : دختر گل 
گلديس : به رنگ گل ، مانند گل 
گلربا : رباينده گل 
گلرخ : بسيار زيبا همچون گل 
گلرنگ : به رنگ گل ، شرابي رنگ 
گلرو : زيبا و سرخ رو 
گلشن : گلزار و گلستان 
گلريز : ريزنده گل 
گلزاد : زائيده گل 
گلزار : گلستان ، جاي پرگل 
گلسا : مثل گل 
گلشيد : درخشان چون گل 
گلنار : گل انار ، شکوفه انار 
گلناز : کسي که ناز و غمزه اش مثل گل است 
گلنسا : گل بانو ، خانم گل 
گلنواز : نوازش شده گل 
گلنوش : شيرين مثل گل 
گلي : مانند گل ، قرمز رنگ 
گودرز : از پهلوانان عهد کاوس وکيخسرو و يکي از پادشاهان معروف اشکاني 
گوماتو : انقلابي زمان مادها که براي براندازي مادها و هخامنشيان قيام کرد 
گهر چهر : آنکه چهره اش همچون گوهر است 
گوهر ناز : کسي که همچون گوهر نازش گرانبهاست 
گيتي : دنيا ، جهان ، عالم 
گيسو : موي بلند زنان 
گيلدا : طلا 
گيو : پهلوان نامي شاهنامه و پدر بيژن
لادن : گلي به رنگهاي زرد و نارنجي 
لاله : گلي که رنگهاي گوناگون دارد و معروفترين آن لاله سرخ و صحرائي است 
لاله رخ : کسي که روي همچون لاله دارد 
لاله دخت : دختر لاله 
لبخند : تبسم 
لقاء : چهره ، سيما 
لومانا : نام محلي در کردستان ، نامي کردي براي دختران 
لهراسب : داراي اسب تندرو ، از پادشاهاي کياني و پدر گشتاسب 
مارال : آهو ، نامي ترکي 
ماري : کبک ماده ، نامي کردي 
مازيار : اورا مزدايار - پسر قارون فرمانرواي طبرستان 
ماکان : نام پسر يکي از سران ديالمه 
مامک : مادر کوچک و مهربان 
مانا : نام خداوند بزرگ و نام يکي از دولتهاي ماد ، نامي کردي 
ماندانا : دختر آژدهاک و مادر کورش هخامنشي 
مانوش : کوهي که منوچهردربالاي آن متولد شده است 
ماني : پيامبر ايراني در زمان شاپور ساساني 
مانيا : خسته شده ، نامي کردي 
ماهان : منسوب به ماه 
ماهاندخت : دختر ماهان 
ماه برزين : يکي از بزرگان دولت ساسانيان 
ماه جهان : زيباي جهان 
ماهچهر : زيبا رو ، قشنگ 
ماهدخت : دختر ماه 
ماهور : تابناک - نامي کردي 
ماهرخ : آنکه صورتي چون ماه زيبا دارد 
ماهزاد : زاده ماه 
مردآويز: جنگنده و دلاور 
مرداس : مرد آسماني - نام پدر ضحاک که مرد نيکي بود و بدست پسرش کشته شد 
مرزبان : مرزدار - مرزبان بن رستم نويسنده کتاب مرزبان نامه 
مرمر : ازسنگهاي آهکي که صيقلي و جلا پذير است ، سنگ مرمر 
مزدک : خردمند کوچک - مردي که در زمان ساسانيان ادعاي پيغمبري کرد اما کشته شد 
مژده : نويد ، بشارت 
مژگان : مژه ها 
مستان : شادان ، شادمان 
مستانه : خوشحال ، مانند مست 
مشکاندخت : دختر خوشبو 
مشکناز : مشک ناز دار 
مشکين دخت : دختر مشک آلود و معطر 
منيژه : پاک و سفيد روي - نام دختر افراسياب 
منوچهر : کسي که چهره بهشتي دارد - از پادشاهان پيشدادي 
مهبانو : بانوي بزرگ ، بانوي همچون ماه 
مهبد : يکي از وزيران انوشيروان ساساني 
مه داد : از فرماندهان نظامي پارسيان ويکي از نامهاي دوران هخامنشي 
مهتاب : ماه تابان ، ماه تابناک 
مهديس : ماهرو ، زيبا ، خوشگل 
مه جبين : انکه پيشانيش مانند ماه درخشان است 
مه دخت : ماه دخت ، دختر ماه 
مهر آذر : يکي از موبدان پارس در زمان انوشيروان - خورشيد آذر 
مهر آرا : آرايش دهنده مهر 
مهر آسا : همچون خورشيد زيبا روي 
مهر آفاق : خورشيد افقها 
مهر افرين : عشق آفرين ، آفريننده عشق 
مهرآب : کسي که فروغ خورشيد دارد - نام جد مادري رستم 
مهرداد : بخشنده ماه 
مهر افزون : بالا برنده عشق و محبت 
مهرام : رام شده ماه 
مهران : منسوب به مهر است و يکي از خاندانهاي عصر ساساني 
مهراندخت : دختر مهر و محبت 
مهرانديش : داراي انديشه با مهر و محبت 
مهرانفر : شکوه 
مهرانگيز : ايجاد کننده مهر و محبت و عشق مهرپويا : پوينده مهر 
مهرداد : داده خورشيد- خورشید عدالت - نام چند تن از پادشاهان اشکاني - خزانه دار بزرگ کوروش بزرگ
مهر دخت : دختر آفتاب 
مهرزاده ‌: زاده خورشيد ، زيبا روي 
مهرناز : ناز خورشيد 
مهرنوش : خورشيد جاويدان - يکي از پسران اسفنديار که بدست فرامرز کشته شد 
مهرنکار : آرايش دهنده خورشيد ، مهر آرا- نام يزدگرد 
مهرنيا : ازنژاد مهر 
مهروز : آنکه روزي چون خورشيد دارد 
مهري : منسوب به مهر ، منسوب به خورشيد 
مهريار : دوست خورشيد 
مهسا : مانند ماه زيبا روي 
مهستي : ماه هستي ، ماه روزگار ، گرانبهاترين 
مه سيما: آنکه صورتي چون ماه دارد 
مهشاد : ماه شادمان 
مهشيد : پرتوماه 
مهنام : آنکه نامش چون ماه است 
مهناز : نازماه 
مهنوش : ماه هميشگي 
مهوش :‌ مانند ماه 
مهيار : يار ماه ، نام پسر داريوش سوم هخامنشي 
مهين : ماه زيبا رو 
مهين دخت : دختر بزرگ 
ميترا : دوستي و محبت و مهر 
ميخک : گلي زيبا به رنگهاي قرمز، سفيد ، صورتي وزرد 
مينا : گلي کوچک و زينتي ، گردنبند 
مينا دخت : دختر مينا 
مينو : بهشت ، جنت 
مينودخت : دختر بهشت ، دختر پاک 
مينو فر : داراي شکوه بهشتي 
نادر : کمياب ، بي همتا - نادر شاه افشار سر سلسله افشاريه درايران 
ناز آفرين : معشوقي که ناز فراوان مي کند 
نازبانو : بانوي ناز دار 
نازپرور : پرورش يافته در ناز 
نازچهر : کشي که چهره ناز دارد 
نازفر : داراي شکوه 
نازلي : پرناز و غمزه - نامي ترکي براي دختران 
نازي : با ناز ، اهل ناز 
نازيدخت : دختر ناز 
نامور : مشهور ، ارزنده 
ناهيد : پاک و بي آلايش - نام مادر اسفنديار 
ندا : آواز ، بانگ ، فرياد 
نرسي : فرشته وحي در اوستا - نام پسر شاپور نوه اردشير بابکان 
نرگس : گلي خوشبو و زيبا 
نرمک : زيبا و لطيف - نامي کردي براي دختران 
نرمين : لطيف و ملايم 
نريمان : پهلوان ، دلير - نام پدر سام 
نسترن : گلي سفيد و زيبا از گونه هاي نرگس 
نسرين : گلي سفيد و پر برگ 
نسرين دخت : دختر نسرين 
نسرين نوش : نام همسر بهرام گور 
نکيسا : نوازنده و خواننده دربار خسرو پرويز ساساني 
نگار: نقش ، بت ، صنم 
نگاره : شکل داراي نقش و نگار 
نگارين : نقاشي شده 
نگين : گوهر قيمتي 
نوا : ناله ، آواز 
نوش ( انوش ) : زندگي جاويد 
نوش آذر : آتش جاويدان - از آتشکده هاي عصر ساساني 
نوش آور : چيزي که زندگي و حيات مي آورد 
نوشا : نوشنده ، آشامنده 
نوش آفرين : افريننده شادي و شيريني 
نوشدخت : دختر شاد 
نوشروان ( انوشيروان ) : جاويدان ،‌ اولين خسرو ساساني 
نوشفر : شکوه جاويد 
نوشناز : داراي ناز و اداي شيرين 
نوشين : گوارا و شيرين 
نويد : مژده و بشارت 
نوين : تازه ، جديد 
نوين دخت : دختر تازه به دنيا آمده 
نيش ا : خال و نشانه - نامي کردي براي دختران 
نيک بين : خوش بين 
نيک پي : پاک نژاد 
نيک چهر : خوشگل و زيبا 
نيک خواه : شخص خير خواه و خيرانديش 
نيکداد : بخشنده نيکي 
نيکدخت : دختر پاک و نيکو 
نيکدل : دل پاک 
نيکزاد : زاده نيکي و پاکي 
نيلوفر : گل پيچک و زينتي به رنگهاي سفيد و سرخ وآبي 
نيما : لقب علي اسفندياري پدرشعر نو درايران ، نيما يوشيج 
وامق : دوست دارنده ، عاشق - عاشق عذرا 
ورجاوند : ارجمند - به اعتقاد زردشتيان کسي که درآخر زمان ايران را آباد مي کند 
وريا : پيدار، آگاه - نامي کردي براي پسران 
وشمگير : شکارچي بلدرچين - نام نام پسر وردانشاه از مولوک ديالمه 
وهرز : نام مرزبان کشور يمن درعهد انوشيروان 
وهسودان : نيک آسوده و آرام - عنوان يکي از سلاطين آذربايجان 
ويدا : آموزنده و تعليم دهنده 
ويس : نام معشوق رامين در داستان ويس و رامين 
ويشتاسب : صاحب اسبان فراوان 
ويگن : از اسمهاي ارمني ايراني به معني جهش و پرش 
هژير : خوب چهره ، نام يکي از پسران گودرز که بدست سهراب کشته شد 
هخامنش : دوستار انديشه - نام جد کورش کبير 
هربد( هيربد ) : حاکم آتشکده ، موبد موبدان 
هرمز : اهورمزدا ، خداي بزرگ ايرانيان - نام پسر بهمن و نام پسر انوشروان 
همايون : مبارک ، خجسته - نام تني چند از پادشاهان هندوستان 
هما : فرخنده ، مبارک ، مرغ سعادت - نام دختر گشتاسب و خواهر اسفنديار 
همادخت : دختر مبارک و فرخنده بخت 
همدم : رفيق و مونس و همزبان 
همراز : محرم اسرار 
همراه : دوست و يار موافق 
هنگامه : غوغا ، شلوغي ، دادوفرياد 
هوتن : خوش اندام ، نام يکي از متحدان داريوش درحمله به مغان 
هور : خورشيد ، آفتاب 
هورتاش : همچون خورشيد 
هورچهر : تابان روي ، زيبا 
هورداد : فرستاده و داده خورشيد 
هوردخت : دختر خورشيد 
هورزاد : زاده خورشيد 
هورمند : شبيه خورشيد 
هوروش : خورشيد مانند ، مثل خورشيد 
هوشنگ : هوش و درايت - نام يکي از سلاطين پيشدادي و فرزند سيامک 
هوشيار : با هوش و آگاه 
هومان : نيک انديش ، نام يکي از سرداران افراسياب و نيز نام برادر پيران ويسه 
هومن : نيک منش 
هونام : خوشنام ، نيکنام 
هويدا : آشکار و نمايان 
هيتاسب : صاحب اسب بسته شده 
هيرمند : يکي از القاب گستاسب ، آتش پرست 
هيما : اشاره ، نامي کردي براي دختران 
هيوا : اميد وآرزو - نامي کردي براي دختران و پسران 
يادگار : آنچه از انسان بجاي ماند - پسر پادشاه گرجستان 
ياسمن ( ياسمين ) : گل زيبائي به رنگ سفيد و زرد و کبود 
ياشار : عمر کننده ، نامي ترکي براي پسران 
ياور : کمک و همدست و يار 
يزدان : خداوند ، آفريدگار هستي 
يگانه : بي نظير ، بي مانند 
يوشيتا : پهلواني